Hip-hop – miejska kultura i gatunek muzyczny, powstały w afroamerykańskich społecznościach w Nowym Jorku w latach siedemdziesiątych XX wieku.

DJ Afrika Bambaataa wprowadził pojęcie czterech filarów hip-hopu, którymi są rap[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/rap/2014-07-01-14] , DJing, b-boying i graffiti. Część środowiska hip-hopowego dodaje jeszcze piąty filar – wiedzę, gdyż jej brak wywołuje nieprawdziwy, stereotypowy wizerunek tej kultury. Innym, ważnym elementem jest beatbox.

Beatbox to forma rytmicznego tworzenia dźwięków – np. perkusji, linii basowej, głosów zwierząt, scratchy za pomocą narządów mowy – ust, języka, krtani, gardła czy przepony. Technika, przez niektórych określana jako hip-hopowy odwrót od maszyn poprzez naśladowanie głosem rytmów i dźwięków paradoksalnie inspirowana jest estetyką maszynistyczną.

Nazwę zjawiska można zapisać na kilka sposobów: "beatbox", "human beatbox", "beatboxing", "vocal percussion" niekiedy funkcjonuje spolszczony "bitboks".

Sztuka naśladowania dźwięków istniała od niepamiętnych czasów, począwszy od śpiewów plemiennych, poprzez wczesny soul i funk z lat 70., gdzie artyści okrzykami i przeróżnymi efektami wokalnymi uzupełniali brzmienie utworu. Początek beatboxu w formie zbliżonej do czasów współczesnych datuje się na lata 80. Wtedy właśnie, w biednych dzielnicach murzyńskich, gdzie dzieciaki nie miały pieniędzy na sprzęt muzyczny, a kreatywność i ekspresja poprzez muzykę stanowiły jedyną ucieczkę od szarej rzeczywistości, rozpoczęto tworzenie "czegoś" z "niczego". Na ulicach błyskawicznie pojawiały się zespoły a cappella używające w swym repertuarze mocnego, czarnego wokalu wspomaganego muzyką prosto z ust. Pierwszym polskim beatbokserem był Wiesław Iwasyszyn. Na początku lat 80. XX wieku występował na festiwalach w Jarocinie.

Za jednego z prekursorów beatboksu można uznać Louisa Armstronga, jazzowego wykonawcę, który podczas wykonywania utworu "Heebien Jeebies" zapomniał fragmentu tekstu i wstawił w tym miejscu rytmicznie powtarzane bezsensowne sylaby, co dało początek nowemu gatunkowi wokalistyki – scatowi, rozwijanemu później m.in. przez Ellę Fitzgerald. Wielu beatboxerów również używa scatu i jego pochodnych w swoich utworach.

Współczesny beatbox rozwijali artyści hip-hopowi z USA. Jednym z pierwszych, którzy pojawili się w mediach prezentując beatbox był Darren Buffy Robinson, który podczas konkursu talentów w Radio City Music Hall w 1983 razem ze swoją grupą "Disco Three" (znaną później jako "Fat Boys") wystąpił prezentując unikalną technikę naśladowania dźwięków hiphopowych maszyn perkusyjnych ustami. Do jego najbardziej popularnych dźwięków należy ciężkie oddychanie, znane jako "hagga hagga sound".

Doug E Fresh, którego pełna ksywka brzmiała "Doug E Fresh the Human Beatbox" występując w latach 80. w kilku filmach hip-hopowych, znany jest z perfekcyjnego władania click rollami.

Kolejnym ojcem beatboxu jest Kenny Muhammad zwany także human orchestra, znany z utworu "Four Elements" z płyty Rahzela "Make The Music 2000". Wprowadził doskonałe dźwięki oddechowe, werbel określany później jako 'Keh' i precyzyjne bity elektro, np. "Wind technique" ze wspomnianego utworu na płycie Rahzela.

Jest także Biz Markie, który z początku oprócz beatboxu zajmował się rapem, gdzie wprowadził nową żartobliwą i autoironiczną jakość. Skończył jednak ten obszar działalności, obecnie zajmuje się produkcją i występami imprezowymi. Jego znane dźwięki to wibracje gardłowe (ang. throat tapping) oraz efekt polegający na śmiechu podczas beatboxowania.

Za głównego promotora beatboksu w latach dziewięćdziesiątych należy uznać Rahzela, który wybił beatbox z podziemia i niebytu w publicznych mediach na światową scenę, dzięki czemu uważany jest za "ojca chrzestnego beatboxu". Wydał dwie płyty, "Make The Music 2000" (1999) (źródło: Amazon.com.) i "Greatest Knockouts" (2004) (źródło: Amazon.com.). Rahzel znany jest z głębokiego gardłowego basu (ang. deep bass).

Wyróżnia się też pojęcie Nowa Szkoła Beatboxu (New School), która skupia się na aspektach technicznych, połamanych bitach w szybkim tempie, dużym zagęszczeniu dźwięków. Reprezentantami Nowej Szkoły są m.in. Alem (naj lepszy Beatboxer rozwinięty technicznie) Reeps One (znany z aranżacji oddechowych) i Skiller (najszybszy beatboxer na świecie).

Trzy najważniejsze dźwięki kształtujące rytm pochodzą z perkusji – stanowiska perkusyjnego, jakie widać przeważnie w tylnej części sceny na koncertach z instrumentami na żywo. Jednym z synonimów pojęcia beatbox jest perkusja wokalna (ang. vocal percussion). Dlatego za podstawowe uznaje się trzy składniki bitu na warstwie perkusyjnej – stopę (ang. kick), werbel (ang. snare) oraz hi-hat (ang. hi-hat). Częstym zabiegiem podczas tworzenia bitu jest ułożenie hihatów tak, aby wypełniały przestrzeń między stopą a werblem. Ten prosty zabieg daje złudzenie wielu dźwięków grających w jednym czasie. W prawdziwej perkusji hihat jest uderzany jednocześnie z werblem i stopą, które po prostu go zagłuszają.

Dodatkową warstwą w beatboksie może być linia melodyczna. Najprostszy jej przykład to melodia nucona przez nos w trakcie, gdy usta tworzą warstwę bębnów. Bardziej skomplikowaną formą jest głęboki bas, spopularyzowany przez Rahzela, a wywodzący się ze śpiewów gardłowych z Tuwy.

Ważną częścią sztuki beatboksu jest naśladowanie gramofonowych skreczy. Technikę tę rozwijał przede wszystkim Scratch (określany przydomkiem Human Turntable) z filadelfijskiej grupy hip-hopowej The Roots, a później członkowie francuskiej ekipy Saian Supa Crew. Wielu innych dodawało swoje odpowiedniki technik skreczowania gramofonowego, np. crab scratch. Inni wymyślali techniki czysto wokalne, przypominające skrecze, lecz bez odniesienia do rzeczywistych djskich manipulacji płytą. Jednym z najlepszych skreczujących beatboxerów jest Andy z pierwszej w Polsce, chełmskiej ekipy beatbox The Elements, który frazy z oldschoolowych hip-hopowych produkcji (np. Public Enemy) montuje w logiczne skreczowane ciągi. Sam Andy jest legendą i pionierem human beat boxu w kraju.

W roku 2002 w Niemczech odbyły się pierwsze mistrzostwa narodowe zorganizowane przez Beatbox Battle Networks, organizację założoną przez entuzjastę i aktywistę beatboxowego Alexandra 'Bee Lowa' Buelowa, znanego także jako 'History' (graffiti tag) (źródło: beatboxbattle.net.). Organizacja rozszerzała działania, wspierając organizatorów z innych krajów. Obecnie ponad 30 państw (w tym Polska, od 2004 r.) jest zrzeszonych w grupie Beatbox Battle. Wyłaniają one mistrzów narodowych oraz wysyłają ich na większe mistrzostwa organizowane przez Beatbox Battle Networks we współpracy z innymi państwami.

Pierwsze mistrzostwa świata w beatboxie zorganizowano w ramach imprezy Hip Hop World Challenge, którą tworzyły mistrzostwa w bboyingu, turntablizmie i human beatboksie. Impreza miała miejsce 9 i 10 września 2005 w Lipsku w Niemczech. Zwycięzcą części beatboxowej został australijczyk Joel Turner, pokonując Roxorloopsa z Belgii. Wśród pań triumfowała Butterscotch (USA) pokonując w finale Squeak (Polska). Polskę reprezentował pierwszy mistrz Polski, Blady Kris.

Na przełomie maja i czerwca 2009 odbyły się II mistrzostwa świata w Berlinie. Zwyciężył Zede (Szwajcaria), który w finale pokonał Vahtanga z Rosji. Najlepszą beatboxerką została Bellatrix (UK) która pokonała Steff la Chef (Szwajcaria).

Polskę reprezentowali Zgas oraz Zorak. Ten drugi znalazł się w pierwszej szesnastce, ale odpadł w pierwszej rundzie z legendą - Mando (Niemcy).

Na III mistrzostwach świata w Berlinie, które odbyły się 30 marca 2012 roku, zwyciężył Skiller (Bułgaria). Drugie miejsce zajął Alem (Francja). Wśród pań zwyciężyła Pe4nekata (Bułgaria) pokonując Flashbox (Francja).

Polskę reprezentowali Blady Kris, Pejot, Crashu, Zgas, Hardmaniac oraz Zorak, który jako jedyny przeszedł eliminacje i dostał się do finałowej 16.

Wracając do hip- hopu. Od momentu powstania w Południowym Bronksie, kultura hip-hop rozprzestrzeniła się na cały świat. Muzyka hip-hop powstała, gdy DJ-e zaczęli tworzyć bity za pomocą zapętlania zapisów partii solowych, granych oryginalnie na perkusji na dwóch gramofonach, robiąc tak zwany sampling. Do tego doszedł rap, czyli rodzaj ekspresji wokalnej, polegający na rytmicznym wypowiadaniu słów i ich rymowaniu, oraz beatbox – technika wokalna, polegająca głównie na naśladowaniu dźwięków i różnych efektów technicznych, stosowanych przez DJów. Oryginalny taniec i styl ubierania się, stworzony przez fanów nowej muzyki, spowodował rozbudowę i udoskonalenie się wciąż powstającej kultury.

Nazwa hip-hop jest kombinacją dwóch slangowych określeń – "hip" (znaczącego "teraźniejszy", "obecny") i "hop" oznaczającego specyficzny styl poruszania się.

Keith "Cowboy" Wiggins, członek Grandmaster Flash and the Furious Five, wymyślił termin hip-hop w 1978 podczas przedrzeźniania kolegi, który dołączył do amerykańskiej armii, scatując słowa "hip/hop/hip/hop" w sposób, który przedrzeźniał rytm marszu żołnierzy. Później Cowboy wprowadził to wyrażenie do własnych występów. Pierwotnie termin "hip hoppers" miał pejoratywny wydźwięk, ale niedługo zaczął być identyfikowany z powstająca kulturą.

Turntablizm to sztuka prezentowana przez osoby zwane DJami, polegająca na posługiwaniu się gramofonem poprzez tworzenie scratchy czy beat jugglingów na płycie winylowej. Jednym z pierwszych DJów jest DJ Kool Herc, który wydzielił tak zwane "breaki" (części utworów, skupiające się na samym bicie) jako oddzielne formy muzyki hip-hop. Wraz z rozwojem technik muzycznych, DJe Grandmaster Flowers, Grandmaster Flash, Grand Wizard Theodore i Grandmaster Caz poczynili dalsze innowacje, m.in. poprzez wprowadzenie skreczy.

Rapowanie (znane też jako emceeing, MCing lub po prostu rymowanie) to "wypowiadanie lub rytmiczne recytowanie rymujących się słów przy mocnym akompaniamencie".

Graffiti jest uznawane za ekspresję wizualną tej muzyki, tak jak B-boying. Jego powszechne tworzenie wywodzi się z lat sześćdziesiątych XX w., kiedy to gangi, takie jak Savage Skulls, La Familia czy Savage Nomads, stosowały go do oznaczania swojego terytorium.

B-boying to rodzaj tańca, wymyślony przez członków kultury hip-hop, wymagający dobrych predyspozycji fizycznych, kondycji oraz dobrego poczucia rytmu. Osoba tańcząca breakdance to b-boy/biboj (mężczyzna) lub b-girl/bigerl (kobieta). Jest to skrót od słowa break-boy/breakdance-boy. Występują w nim tak zwane "bitwy" (ang. battles, w slangu polskim batelki) polegające na publicznym prezentowaniu swoich zdolności tanecznych w celu ukazania swojej wyższości nad przeciwnikiem.