Nightwish – fińska grupa wykonująca szeroko pojętą muzykę heavymetalową założona w 1996 roku. Styl grupy wyróżnia żeński wokal w postaci operowego głosu Tarji Turunen (pięć pierwszych albumów) a następnie Anette Olzon (albumy szósty i siódmy). Lider grupy, Tuomas Holopainen, określa gatunek zespołu jako metal symfoniczny.

Nazwa Nightwish wzięła się od tytułu jednej z piosenek wydanych na pierwszym demo zespołu. Mówi się też, że wymyślił ją Tuomas równo o północy, podczas ogniska z przyjaciółmi.

Na początku 1997 roku projekt zaczął nabierać rozpędu. Do zespołu dołączył perkusista Jukka Nevalainen, a gitara akustyczna została zastąpiona elektryczną. W kwietniu nagrali swój pierwszy album, zawierający siedem utworów Angels Fall First[https://www.youtube.com/watch?v=psX6JDOms3c]. Płyta ta została wydana w limitowanym nakładzie 500 egzemplarzy i miała inaczej zaprojektowaną okładkę niż późniejsze reedycje.

W maju tego samego roku podpisali kontrakt z wytwórnią Spinefarm Records na wydanie dwóch albumów. Pierwszy z nich, rozszerzona edycja Angels Fall First, została wydana w listopadzie i zajęła 31. miejsce na fińskiej liście przebojów. Album poprzedzał singel "The Carpenter"[https://www.youtube.com/watch?v=oVE9hZxM9tc], który zajął 8. miejsce liście najlepiej sprzedających się singli w Finlandii. W wydanym w 2003 roku dokumencie End of Innocence, Holopainen tak opisze to wydarzenie:

„Jednym z najwspanialszych momentów w historii Nightwish był ten, gdy pewnej niedzieli słuchaliśmy w radiu notowania singli i usłyszałem, że Carpenter wskoczył na 15. miejsce... To było lepsze niż platynowa płyta za Century Child[https://www.youtube.com/watch?v=xbuhyIMmp7k]. Zimne ciarki przebiegły mi po plecach, gdy słuchałem radia. Potem spacerowałem w parku przez dwie godziny i myślałem: O mój Boże. W co ja się wpakowałem.”

W roku 1998 do zespołu dołączył Sami Vänskä (gitara basowa). Tego samego roku został też wydany drugi album, Oceanborn[https://www.youtube.com/watch?v=MkkwvhYw0Nk], przez wielu uważany za najlepszy. Album ten był znacznie cięższy od poprzedniego. Był też ostatnim wydanym w tzw. erze niewinności grupy, jak określił okres 1996–1999 Holopainen. Album dotarł na piąte miejsce fińskiej listy przebojów, a poprzedzający go singel Sacrament of Wilderness[https://www.youtube.com/watch?v=-7Oj3tyyTxQ] wspiął się na sam szczyt listy singli. Album okazał się większym hitem niż się ktokolwiek spodziewał. Wydano do niego jeszcze jeden singel – "Walking in the Air"[https://www.youtube.com/watch?v=AaWPduHl_j8], cover utworu Howarda Blake’a, będącego częścią ścieżki dźwiękowej do filmu The Snowman. Ponadto, album był promowany w klubach promo "Passion and the Opera”[https://www.youtube.com/watch?v=_uHKN6D45C0].

W 1999 roku wydany został singel "Sleeping Sun"[https://www.youtube.com/watch?v=p9Fyib7NZ8w], mający związek z zaćmieniem Słońca widocznym w niemalże całej Europie. W samych tylko Niemczech singel sprzedał się w ponad 15 000 kopii w pierwszym miesiącu. W sierpniu płyta Oceanborn uzyskała status złotej.

W roku 2000 zespół wystartował w preselekcjach do Konkurs Piosenki Eurowizji z utworem "Sleepwalker"[https://www.youtube.com/watch?v=fKJMKrX0Vlg]. Zajęli trzecie miejsce i nie pojechali na finał, mimo iż w głosowaniu publiczności zwyciężyli ogromną przewagą głosów. W maju grupa wydała kolejny album – Wishmaster[https://www.youtube.com/watch?v=pPQxLRv8owM]. Zajął on od razu pierwsze miejsce na fińskiej liście przebojów i pozostawał na nim przez trzy tygodnie. W ciągu tego czasu zyskał również miano złotej płyty. Pomimo tego, że w tym samym miesiącu wyszły też długo oczekiwane wydawnictwa grup Iron Maiden[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/iron_maiden/2014-07-08-754] i Bon Jovi[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/bon_jovi/2014-07-04-358], to właśnie Wishmaster został uznany albumem miesiąca przez niemiecki magazyn "Rock Hard". Jedynym oficjalnie wydanym singlem do tego albumu było Deep Silent Complete[https://www.youtube.com/watch?v=_YRs5Dt9uRM]. Poza tym w klubach dostępne były jeszcze promo CD z utworami "The Kinslayer"[https://www.youtube.com/watch?v=Sp8ZTF20py4] oraz "Wishmaster"[https://www.youtube.com/watch?v=LU55Flooj3Y].

Rok 2001 był najcięższym w historii zespołu. Z zespołu musiał odejść Sami Vänskä, ponieważ miał konflikt z Holopainenem. Holopainen tak to opisuje:

„Pierwsze o czym pomyślałem, to to, że jeśli Nightwish miał nadal istnieć, ja i Sami nie mogliśmy pracować w tym samym zespole. To był fakt, a innym faktem było, że nie potrafiłem mu tego powiedzieć. Nie wiem, czy jestem za łagodny czy za tchórzliwy, ale nie mogłem mu tego zrobić. Był moim przyjacielem przez dziesięć lat i nie potrafiłem mu tego powiedzieć. Po prostu nie mogłem być w tym samym zespole z nim i musiał odejść. Raczej odszedłbym sam od całego zespołu, niż powiedział mu to w twarz. To jedna z rzeczy, których żałuję najbardziej w całym życiu, że nie potrafiłem mu tego powiedzieć osobiście… Będę tego żałował do końca życia. To była podła rzecz. Jako przyjaciel i kumpel z kapeli powinienem był mu to powiedzieć osobiście. To byłoby uczciwe – delikatnie mówiąc. To był błąd, ale co możesz poradzić? Erno zadzwonił i powiedział Samiemu. Przyszedł się ze mną zobaczyć. Rozmawialiśmy o tym jak sprawy stoją przez około godzinę. Sami powiedział: OK i odszedł. Od tego czasu nie rozmawialiśmy.”

Po odejściu Samiego do zespołu dołączył Marco Hietala, doświadczony basista grający wcześniej m.in. z Alexi Laiho w zespole Sinergy. Jeśli idzie o działalność oficjalną, to grupa nagrała cover utworu Gary’ego Moore’a "Over the Hills and Far Away"[https://www.youtube.com/watch?v=o8gXzDLNWl8]. Utwór ten, wraz z kilkoma innymi, został wydany na EP Over the Hills and Far Away[https://www.youtube.com/watch?v=GyDFgARIayg]. Wydany został także From Wishes to Eternity[https://www.youtube.com/watch?v=DGSKZ_iiPFk] zawierający koncert dany przez grupę 12 lipca w Tampere w Finlandii.

Rok 2002 to rok wydania czwartego albumu w historii zespołu – Century Child[https://www.youtube.com/watch?v=N94NRK7EsMg]. Wraz z nim wydane zostały single "Bless the Child"[https://www.youtube.com/watch?v=PA_Exp6y2mA] (w tym w wersji promo CD) oraz "Ever Dream"[https://www.youtube.com/watch?v=W39WaGTPnvg]. Główną różnicą w stosunku do poprzednich wydawnictw było wykorzystanie fińskiej orkiestry jako tła dla wielu utworów aby spotęgować efekt muzyki poważnej. Oprócz tego po raz pierwszy w historii zespołu został wykorzystany śpiew Marco Hietali. Century Child zyskał status złotej płyty po zaledwie dwóch godzinach od wydania, a platynowy stał się dwa tygodnie później. Ustanowił też swego rodzaju rekord na fińskiej liście przebojów – nigdy wcześniej drugi album nie był tak daleko w tyle za liderem. Po teledysku do "Bless the Child" wydany został drugi – "End of All Hope"[https://www.youtube.com/watch?v=_JfsIZx4LfE], który jako jedyny jest klipem do utworu, który nie miał swojego singla. Teledysk ten zawiera sceny z fińskiego thrillera Kohtalon kirja (Księga przeznaczenia).

2003 to wydanie DVD End of Innocence, zawierającego m.in. dokument o historii Nightwish. Latem tego roku Tarja wzięła potajemny ślub zapraszając tylko rodzinę i znajomych. Mężem został Argentyńczyk Marcelo Cabuli, co stało się powodem wielu plotek na temat rozpadu grupy. Okazały się one jednak nieprawdziwe i już rok później grupa wydała swój kolejny album.

2004 rok to czas wydania piątego albumu zespołu – Once[https://www.youtube.com/watch?v=8T2-Gdza6rY]. Równocześnie z nim wydany został singel "Nemo"[https://www.youtube.com/watch?v=9hmzR1CKGtA]. Once zawiera podkład orkiestry w dziewięciu z jedenastu utworów. Jednak w przeciwieństwie do Century Child, grupa nie zdecydowała się tym razem na fińskich muzyków i w Once tło stanowi London Symphony Orchestra, która znana jest m.in. ze ścieżki dźwiękowej do filmowej adaptacji trylogii Władca Pierścieni[http://rockmetal-nibyl.ucoz.pl/blog/john_r_r_tolkien/2014-03-19-603]. Album doczekał się też kolejnych singli: "Kuolema tekee taiteilijan"[https://www.youtube.com/watch?v=xecdGX0k8cw] (jęz. fiński Śmierć czyni artystę) oraz "Wish I Had an Angel"[https://www.youtube.com/watch?v=ueiOqaSvHp0]. Stał się także potrójną platyną w Finlandii, platyną w Niemczech, złotem w Szwecji, a także zajął pierwsze miejsce na greckiej, norweskiej, niemieckiej i węgierskiej liście przebojów.

W 2005 roku, zespół wydaje kolejny singel: "The Siren"[https://www.youtube.com/watch?v=RuqUoMfgMvM] (również w wersji promo CD). To także rok drugiej wizyty grupy w Polsce (29 maja na Mystic Festival). We wrześniu została także wydana trzecia już składanka z serii The Best of: Highest Hopes: The Best of Nightwish[https://www.youtube.com/watch?v=ZPA5062a8W0].

Po zakończeniu trwającej ponad półtora roku trasy koncertowej Once, w październiku 2005 Tuomas Holopainen opublikował na oficjalnej stronie zespołu list otwarty, w którym pozostali czterej członkowie kapeli oznajmiają o zakończeniu współpracy z dotychczasową wokalistką Tarją Turunen, motywując to tym, że zbytnio poświęciła się sprawom finansowym związanym z działalnością grupy, zapominając o uczuciach, jakie powinna w nią wkładać. List opublikowany został 22 października 2005.

W liście Tuomas zapowiedział, że miejsce Tarji zajmie inna wokalistka. Według niektórych źródeł, Tarja nie została poinformowana oficjalnie o tym, że zespół zamierza zakończyć z nią współpracę – przez co miała żal do pozostałych członków zespołu.

30 maja 2007 roku w Internecie ukazał się utwór pt. "Eva"[https://www.youtube.com/watch?v=xkrROlQV3fU]. 24 maja ujawniono nazwisko nowej wokalistki – Anette Olzon. Występuje ona w kolejnych dwóch singlach: "Amaranth"[https://www.youtube.com/watch?v=GdZn7k5rZLQ] i "Bye Bye Beautiful"[https://www.youtube.com/watch?v=hTdhXxxWREo]. Kolejny pełny album grupy – Dark Passion Play[https://www.youtube.com/watch?v=_BzfpR2Z6Uo] ukazał się 28 września 2007. W grudniu 2007 roku na terenie Finlandii został wydany kolejny singel "Erämaan Viimeinen"[https://www.youtube.com/watch?v=LheT-SvZM2A]. Jest wersją instrumentalnego utworu "Last of the Wilds"[https://www.youtube.com/watch?v=A-Djx6iZ70g] z albumu Dark Passion Play zawierającą fiński tekst. Z uwagi na fakt że Anette Olzon jest z pochodzenia Szwedką i nie zna fińskiego, jako wokalistka gościnnie wystąpiła Johanna "Jonsu" Salomaa z zespołu Indica. 19 lutego 2008 roku zespół wystąpił w krakowskiej Hali Wisły Koncert Nightwish poprzedził występ zespołu Pain. 21 maja tego samego roku ukazał się singel "The Islander", a 14 kwietnia 2008 ukazał się wideoklip do tego utworu, który wyemitowano pierwszy raz w fińskim MTV o 7 wieczorem (fińskiego czasu).

2 czerwca 2012 roku Nightwish po raz czwarty dał koncert w Polsce. Odbył się on podczas Warsaw Student Festival na Warszawskich Ursynaliach i był częścią trasy koncertowej Imaginaerum World Tour, promującej najnowszy album Imaginaerum[https://www.youtube.com/watch?v=4S0JZbzt4Pk].

1 października 2012 r. zespół Nightwish rozstał się z Anette Olzon. Aby dokończyć trasę koncertową zespół tymczasowo podjął współpracę z Floor Jansen z Holandii. Ostatecznie wokalistka dołączyła do stałego składu grupy, wraz z Troyem Donockleyem.