Iron Maiden to heavymetalowy (reprezentujący New Wave of British Heavy Metal) zespół z Londynu, założony 25 grudnia 1975 roku, uważany za jeden z najwybitniejszych i najpopularniejszych zespołów heavymetalowych w historii. Liderem grupy jest basista Steve Harris. Nazwa zespołu dosłownie oznacza żelazną dziewicę, średniowieczne narzędzie tortur.
Jak wspomniałem zespół ten reprezentuje NWOBHM- po polsku Nowa fala brytyjskiego heavy metalu– nurt w muzyce metalowej zapoczątkowany pod koniec lat 70. przez zespoły brytyjskie. Powstał przede wszystkim pod wpływem rozwijającej się wówczas w Londynie muzyki punk. Towarzyszył temu spadek zainteresowania zespołami typu Led Zeppelin[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/led_zeppelin/2014-07-04-318], Deep Purple[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/deep_purple/2014-07-04-319 ], Black Sabbath[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/black_sabbath/2014-07-04-317] czy Rush[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/rush/2014-07-08-749. Po kilkunastu miesiącach gwałtownego rozwoju punk utracił masową popularność i zainteresowanie mediów, co pozwoliło na odrodzenie hard rocka i heavy metalu, właśnie przez NWOBHM. NWOBHM reprezentują m.in. zespoły: Iron Maiden, Motörhead[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/motorhead/2014-07-08-753], Tygers of Pan Tang, Def Leppard, Angel Witch, Diamond Head, Saxon[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/saxon/2014-07-08-752], czy nawet wczesny Slayer[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/slayer/2014-07-04-279]. Jakkolwiek, nowa fala brytyjskiego metalu była odpowiedzią na punk rock, muzyka zespołów nurtu zawiera wiele elementów wspólnych z punkiem, np. szybkie tempo utworów, rzadko występujące w hard rocku przed eksplozją popularności punku.
NWOBHM zapoczątkował kształtowanie się nowych gatunków metalu, takich jak m.in. thrash metal, speed metal, black metal, death metal, power metal, funk metal, grindcore czy crossover.
Grupa gra heavy metal z elementami progresywnymi. Rock progresywny lub prog rock (ang. progressive rock) to styl muzyki rockowej wywodzący się z rocka psychodelicznego. Gatunek ten powstał w końcu lat 60. XX w., osiągnąwszy największą popularność w pierwszej połowie lat 70. Rock progresywny został wyparty z estrad poprzez falę punk rocka, by powrócić pod postacią rocka neoprogresywnego.
Podstawowym założeniem i ambicją rocka progresywnego było podniesienie muzyki rockowej na wyższy poziom artystyczny. Bardzo często utwory progresywnego rocka są bardzo złożone i wyrafinowane, a wykonanie cechuje się wirtuozerią.
Definicja progresywnego rocka jest bardzo trudna, ze względu na wielkie zróżnicowanie stylów. Najprostszą, humorystyczną definicją, choć niewiele mówiącą osobom nieobeznanym z gatunkiem jest: „Rock progresywny to wszystko, co brzmi jak rock progresywny".
Cechami rocka progresywnego są:
1.Zerwanie z tradycją trzyminutowych piosenek na rzecz długich, często dwudziestominutowych lub dłuższych utworów, składających się z rozbudowanego intro i cody, często wieloczęściowych i opartych na schemacie suity lub sonaty, lub innej cyklicznej formy muzycznej.
2.Skomplikowane i zmieniające się w czasie schematy rytmiczne i harmoniczne.
3.Muzyka instrumentalna lub wokalno-instrumentalna, zwykle o typowo rockowym brzmieniu. Teksty na ogół skomplikowane, o treści filozoficznej, religijnej, mistycznej, fantazyjnej.
4.Używanie typowych elektrycznych instrumentów rockowych, wzbogaconych o instrumenty elektroniczne (początkowo elektroniczne brzmienie było synonimem progresywności) oraz klasyczne instrumenty akustyczne.
5.Wyraźne wpływy muzyki klasycznej w postaci cytatów, lecz najczęściej jako adaptacje (rockowe aranżacje) utworów klasycznej lub współczesnej muzyki poważnej.
6.Wirtuozeria wykonania. Muzycy grający progresywnego rocka posiadali często gruntowne wykształcenie klasyczne (Rick Wakeman, Keith Emerson, Irmin Schmidt, Holger Czukay, Józef Skrzek, Jordan Rudess, John Petrucci) lub byli samoukami (Jimmy Page, Steve Howe, Chris Squire, Mike Oldfield, Apostolis Anthimos, Jerzy Piotrowski).
Albumy nagrywane przez artystów i zespoły progresywnego rocka często mają charakter albumów programowych (ang. concept album zobacz: utwór programowy), gdzie cała płyta tak w sensie stylistyki muzycznej, jak i w sferze tekstowej podporządkowana jest jakiejś naczelnej idei. Może to być epicka opowieść (Thick as a Brick grupy Jethro Tull[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/jethro_tull/2014-07-01-141], czy Nude grupy Camel), rozważania dotyczące pewnych aspektów życia (The Dark Side of the Moon grupy Pink Floyd[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/pink_floyd/2014-07-01-85]), religijno-filozoficzne wizje (Tales from Topographic Oceans grupy Yes), czy poważne refleksje na temat życia i śmierci („Innuendo" grupy Queen[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/queen/2014-07-01-54]).
Początki rocka progresywnego sięgają pierwszej połowy lat sześćdziesiątych, kiedy rozczarowani kulturą popularną muzycy po obu stronach Atlantyku wprowadzali do swych występów elementy teatru muzycznego, happeningu, często prowokując w ten sposób publiczność i przekształcając koncerty w wydarzenia o cechach obyczajowego skandalu.
Punktem przełomowym był album Freak Out! (1966), debiut fonograficzny Franka Zappy[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/frank_zappa/2014-07-01-136] i zespołu The Mothers of Invention, zawierający cykl utworów podporządkowanych pod względem tekstowym nadrzędnej idei, a w warstwie stylistycznej odwołujący się do różnych stylów i gatunków muzycznych, w tym również do najnowszych technik kompozytorskich, nadających niektórym utworom hermetyczny charakter. Freak Out! był drugim w historii rocka wydawnictwem dwupłytowym (pierwszym był album Blonde on Blonde Boba Dylana[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/bob_dylan/2014-07-04-342]). Do popularyzacji progresywnego rocka przyczyniło się wydanie Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band przez The Beatles[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/the_beatles/2014-07-01-63]. Album ten, choć posiadał pewne cechy „progresywności”, nie należał w ścisłym sensie do tego gatunku. Znaczenie jego polegało na inspiracji innych artystów, przekonaniu szerszej publiczności o wartości eksperymentów oraz udowodnieniu, że muzyka popularna może wyjść poza rock'n'rollowy schemat. Wkrótce potem pojawiła się pierwsza generacja grup progresywnych, na czele z The Moody Blues, The Nice i Procol Harum w Wielkiej Brytanii oraz Iron Butterfly po drugiej stronie Atlantyku. Grupy te tworzą rock progresywny w zalążkowej formie. Niedługo potem grupy kolejnej generacji rozwinęły koncepcję, nadając gatunkowi jego charakterystyczną formę.
Z rockiem progresywnym, aczkolwiek nie wyłącznie z tym gatunkiem, związane jest pojęcie supergrupy. Supergrupa jest zespołem składającym się z wybitnych artystów, znanych wcześniej z członkostwa w innych grupach lub z praktyki solowej. Supergrupy powstawały przez ewolucyjne zmiany personalne (Yes, Genesis) bądź tworzone były od podstaw i od razu obdarzane etykietą supergrupy, jak to miało miejsce w przypadku Emerson, Lake and Palmer czy Liquid Tension Experiment. Zdarzały się supergrupy tworzone dla jednego muzycznego projektu jak na przykład GTR.
Granice progresywnego rocka są płynne. Dla purystów na to określenie zasługuje muzyka tworzona przez kilkanaście grup w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych, na czele z „Wielką Szóstką": ELP, Genesis, Jethro Tull, King Crimson, Pink Floyd i Yes. Inni zaliczają do tego gatunku również: Supertramp, Deep Purple, Rush czy Wishbone Ash. Rock progresywny tworzyły też epizodycznie grupy niekojarzone z głównym jego nurtem, np. Scorpions - płyta Lonesome Crow, Jon Lord – Sarabande lub Queen – Queen I i Queen II. Czasem były to pojedyncze utwory, np. Led Zeppelin – „Kashmir", „No Quarter". Innym zespołem nawiązującym do rocka progresywnego jest grupa The Doors[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/the_doors/2014-07-01-62].
Wracając do Iron Maiden... Ich muzyka jest oparta na ostrych lecz melodyjnych riffach gitarowych, oraz szybkiej i dynamicznej sekcji rytmicznej, z bogatą perkusją Nicko McBraina oraz charakterystycznie brzmiącą („klekoczącą") gitarą basową Steve'a Harrisa. Charakterystyczną cechą większej części twórczości (1981-1994 i 1999–) grupy jest szerokiej skali wokal Bruce'a Dickinsona. Muzyk ten jest uznawany za jednego z najlepszych wokalistów rockowych. Styl muzyczny Iron Maiden stanowią także wirtuozerskie solówki dwóch, a od 1999 trzech gitarzystów.
Ogół utworów zespołu jest zbiorem dość zróżnicowanym. Iron Maiden stworzyła zarówno bardzo szybkie, mocne, czasami podchodzące pod thrash metal kompozycje typu „Be Quick or Be Dead”[https://www.youtube.com/watch?v=fZLv2G0Hhn4], progresywne, długie piosenki, często wieloczęściowe ze zmianą tempa, takie jak „Paschendale”, „Dance of Death”, „Rime of the Ancient Mariner”, „Seventh Son of a Seventh Son”, „Hallowed Be Thy Name” jak i spokojne ballady typu „Afraid to Shoot Strangers”, czy akustyczno-orkiestrowa „Journeyman”. Iron Maiden ma na swoim koncie także melodyjne utwory jak „Can I Play with Madness” i „Wasted Years”, które dzięki swojej przystępności i lekkości osiągnęły ogromny sukces komercyjny.
Na albumie z 2006 r., A Matter of Life and Death grupa zaprezentowała odmienny styl muzyczny. Piosenki stały się zdecydowanie dłuższe, coraz bardziej ambitne i progresywne, jednocześnie nie tak brutalne i surowe jak te z początku kariery.
Kompozycje tworzone są głównie przez lidera – Steve'a Harrisa oraz Adriana Smitha, Janicka Gersa, Dave'a Murraya i Bruce'a Dickinsona. Dodatkowo Blaze Bayley brał udział w tworzeniu linii melodycznych wokalu. Dwaj perkusiści – Nicko McBrain i Clive Burr mają minimalny wkład w powstawanie muzyki.
Teksty utworów traktują nierzadko o zdarzeniach historycznych (np. "Aces High", "Paschendale", "Montségur", "The Trooper", "Alexander The Great"), mitologii ("Flight of Icarus", "Powerslave"), czy też korzystają z motywów z literatury ("Brave New World", "To Tame a Land", "Phantom of the Opera") oraz filmów ("Where Eagles Dare", "Children of the Damned", "Edge of Darkness"). Poza powyższymi przykładami tematyka twórczości Iron Maiden jest dość zróżnicowana. Autorami tekstów są zazwyczaj Steve Harris, Adrian Smith i Bruce Dickinson; sporadycznie Blaze Bayley i Paul Di'Anno, zaś pozostali członkowie udzielali się w tym zakresie bardzo rzadko, bądź wcale.
W toku kariery formacja otrzymała setki nagród muzycznych, włączając w to Grammy Awards i jej odpowiedniki w wielu krajach, Brit Awards 2009 oraz Ivor Novello Awards - za Wybitne Osiągnięcia na Arenie Międzynarodowej. Zespół posiada około 450 „Złotych" i „Platynowych" płyt, oraz 35 „Srebrnych Płyt".
Zespół posiada własną maskotkę - Eddiego. Eddie[http://rockmetal-nibyl.ucoz.pl/blog/eddie_maszkara_iron_maiden_postac_straszna_czy_kultowa_poczetek_i_koniec_pewnej_epoki/2014-09-18-849] pojawiał się na większości okładek albumów i singli Iron Maiden, często też jako element scenografii koncertów. Gadżety z wizerunkiem Eddiego sprzedano w milionowych nakładach. Zespół w swojej karierze sprzedał ponad 100 mln albumów, z czego 85 mln z naklejką EMI Rec.
Początki istnienia grupy sięgają 25 grudnia 1975 r., kiedy to były basista zespołów Smiler i Gypsy's Kiss – Steve Harris – zrealizował swój odwieczny plan założenia własnej grupy. Nazwę Iron Maiden, oznaczającą „żelazna dziewica" Harris zapożyczył z tytułu filmu Człowiek w żelaznej masce (The Man in the Iron Mask). Oprócz założyciela w zespole grali wokalista Paul Day, perkusista Ron Matthews i gitarzyści Terry Rance oraz Dave Sullivan. Pierwszy koncert grupa zagrała 1 maja 1976 w Poplar w Londynie.
We wrześniu 1976 do zespołu dołączył nowy wokalista Dennis Wilcock, zastępując Daya, który był krytykowany za zbyt małą charyzmę sceniczną. Grupa odegrała jeszcze kilka koncertów, po czym Dave Sullivan został zastąpiony przez Dave'a Murraya. Od Iron Maiden odszedł także drugi gitarzysta – Terry Rance. Jego miejsce zajął Bob Sawyer, który w historii Iron Maiden zapisał się jako sprawca jednego z większych kryzysów grupy. Skłócił on ze sobą Dave Murraya i Dennisa Wilcocka, co przekonało lidera Harrisa, by wyrzucić z zespołu obu gitarzystów (Wilcock pozostał w składzie). Murray został usunięty już po pierwszym występie w 1977, a Sawyer po odegraniu większości zaplanowanych koncertów. Na ich miejsce przyjęci zostali Terry Wapram oraz klawiszowiec Tony Moore. W tym samym czasie do Iron Maiden dołączył także perkusista Barry Graham (zwany później Thunderstick). W takim składzie grupa dała tylko jeden koncert – w klubie „The Bridge House". Nie był on jednak udany – Thunderstick zasnął na scenie pod wpływem narkotyków, których sporą ilość przed wejściem na scenę zażył, a klawisze Moore'a okazały się nie pasować do stylu Maiden. Steve Harris postanowił wówczas zwolnić wszystkich członków i zbudować zespół na nowo. Do Iron Maiden powrócił więc Dave Murray i został przyjęty nowy perkusista Doug Sampson. Zespół gorączkowo poszukiwał wokalisty, co zaowocowało zatrudnieniem Paula Di'Anno. Identyfikował się on z subkulturą punków, ale według grupy, jego głos pasował także do muzyki heavymetalowej.
W 1979 Iron Maiden nawiązała współpracę z menedżerem Rodem Smallwoodem.
Przez 3 lata zespół odbył kilkadziesiąt koncertów, głównie w londyńskich klubach (m.in. The Cart And Horses, The Ruskin Arms, The Marquee czy The Soundhouse), lecz nie nagrał żadnej płyty. Pierwsza okazja nadarzyła się ku temu 31 grudnia 1978 r. W noc sylwestrową powstało pierwsze demo zespołu z czterema utworami, które później zostało wydane jako The Soundhouse Tapes jednak bez piosenki „Strange World", gdyż zespół uznał, że jakość nagrania jest zbyt słaba. Wszystkie 5000 egzemplarzy rozeszło się w kilka tygodni. EP sprzedawana była tylko wysyłkowo.
W 1979 grupa dobierała dodatkowych gitarzystów. Byli to kolejno Paul Cairns, Paul Todd i Dave Mac, którzy nie zapisali się w żaden szczególny sposób w dziejach Iron Maiden, oraz Tony Parsons. Był on członkiem zespołu podobnie krótko jak trzej wyżej wymienieni muzycy, ale z jego udziałem grupa uczestniczyła w nagrywaniu kompilacji Metal for Muthas.
Po odejściu Parsonsa w Iron Maiden pozostało znów tylko czterech muzyków. Niedługo później do grupy przybył nowy gitarzysta – Dennis Stratton. Wkrótce dołączył także perkusista Clive Burr (zastąpił Sampsona, który miał problemy zdrowotne). W tym składzie zespół rozpoczął nagrywanie swojego pierwszego longplaya. W lutym 1980 wydany został pierwszy singel nazwany "Running Free". Wydana 2 miesiące później płyta nazwana została Iron Maiden. Prawdopodobnie ze względu na obecność w grupie Paula Di'Anno album zawierał prócz heavymetalowych brzmień także elementy punka (najsilniej ujawniające się w „Running Free"). Znajdował się tam też jeden rozbudowany, progresywny utwór – „Phantom of the Opera".
Po zakończeniu nagrywania, w marcu 1980, Iron Maiden udała się na tournée po Wielkiej Brytanii jako gość specjalny Judas Priest[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/judas_priest/2014-07-04-331], po czym, wspomagana przez Praying Mantis i Neala Kaya, wyruszyła w trasę promującą swój własny album, wydany na początku kwietnia. Występy odbywały się od kwietnia do sierpnia 1980, a grupa odwiedziła po raz pierwszy zagraniczne sceny – zagrała na festiwalu Wheel Pop w belgijskim Kortrijk oraz festiwalu Kuusrock w Oulu w Finlandii.
W międzyczasie zostały wypuszczone na rynek 2 kolejne single – „Sanctuary" oraz „Women in Uniform".
Znacznie większą część Europy zespół przemierzył koncertując jako support dla amerykańskiej grupy Kiss od sierpnia do listopada 1980. Iron Maiden ujrzały wtedy po raz pierwszy publiczności Włoch, Niemiec, Francji, Szwajcarii, Holandii, Szwecji, Danii i Norwegii. Po przedostatnim występie tej trasy, na przełomie października i listopada 1980 z zespołu został wyrzucony Dennis Stratton. Powodem było skłócenie z menedżerem grupy oraz nieporozumienia artystyczne, wynikające z odmiennych gustów muzycznych Strattona i pozostałych członków.
Strattona, za sugestią Dave'a Murraya, zastąpił gitarzysta Adrian Smith. Uznawany jest on często za najlepszego w historii Iron Maiden z minimalną przewagą nad Murrayem. Obaj stanowili bardzo zgrany duet zarówno pod względem muzycznym – już wcześniej występowali razem w zespole Urchin, jak i towarzyskim – byli przyjaciółmi od czasów dzieciństwa. Ich wspólną grę określano dźwiękiem bliźniaczych gitar.
Z nowym gitarzystą zespół zagrał jeszcze jeden koncert z Kiss[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/kiss/2014-07-04-350] i odbył krótką trasę po Anglii, której ostatni występ, 21 grudnia 1980 w londyńskim Rainbow Theatre został zarejestrowany i wydany jako kaseta VHS. Oficjalnym tytułem wydawnictwa było Iron Maiden, lecz częściej stosowana jest nazwa Live at the Rainbow.
Na przełomie 1980-81 Iron Maiden nagrała album Killers[https://www.youtube.com/watch?v=DX0_YL7phao]. Nie został on początkowo doceniony przez krytyków, lecz sprzedawał się bardzo dobrze. Płyta zawierała utwory nieco żywsze niż kompozycje z pierwszego longplaya, jednak utrzymane w podobnym stylu. Na uwagę zasługują 2 utwory instrumentalne, które to występują dość rzadko w twórczości grupy (w całej historii Iron Maiden stworzyła tylko 4 na ok. 145 wszystkich skomponowanych utworów). Killers był pierwszym albumem wyprodukowanym przez Martina Bircha, znanego w branży producenta albumów Deep Purple, Black Sabbath i Blue Öyster Cult. Z Killers zostały wydane 2 single – „Twilight Zone" i „Purgatory".
Niestety na trasie Steve Harris bardzo zawiódł się na wokaliście Paulu Di'Anno. Dało o sobie znać wieloletnie uzależnienie od narkotyków, od których frontman zespołu nie stronił nawet przed występami. Rod Smallwood wraz z zespołem, zmuszeni odwoływać koncerty z powodu częstych niedyspozycji Di'Anno, postanowili we wrześniu 1981 zwolnić dotychczasowego wokalistę.
Media i fani odebrali ten krok bardzo nieprzychylnie. Uważano, że zespół tracąc swego czołowego członka już na początku kariery pozbawia się szansy na dalszą egzystencję na rynku muzycznym.
Zespół jako zastępcę Di'Anno postanowił zaangażować wokalistę popularnej wówczas grupy heavymetalowej Samson, znanego jako „Bruce Bruce”. Bruce Dickinson, bo takie było jego prawdziwe nazwisko, zmęczony atmosferą panującą w jego dotychczasowym zespole (duże ilości narkotyków) bez wahania zgodził się na propozycję Harrisa i Smallwooda.
Dickinson miał odmienne od poprzednika warunki głosowe. Śpiewał bardzo dobrze w wysokich rejestrach z charakterystyczną barwą głosu, przez co fani nadali mu pseudonim Air Raid Siren (ang. syrena alarmowa). W odróżnieniu od Paula Di'Anno, był typowym metalowcem.
Iron Maiden zdecydowała, by Dickinson zrezygnował z pseudonimu „Bruce Bruce” i występował pod własnym nazwiskiem. W końcu października, grupa z nowym wokalistą wybrała się na pięciodniowe tournée do Włoch oraz zagrała jeden koncert w Londynie, podczas którego zaprezentowała kilka kompozycji na przygotowywany właśnie nowy album.
W lutym 1982 światło dzienne ujrzało najnowszy singel Iron Maiden – "Run to the Hills"[https://www.youtube.com/watch?v=geHLdg_VNww]. Wydawnictwo rozwiało wszelkie niepokoje prasy związane z nagłą zmianą wokalisty. Utwór osiągnął siódmą pozycję UK Singles Chart i zapowiadał ukazanie się na rynku znakomitego albumu.
Przewidywania potwierdziły się – album zatytułowany The Number of the Beast[https://www.youtube.com/watch?v=1YjOQy0LydY] szturmem zdobył pierwsze miejsce brytyjskiej listy przebojów płytowych. Zawierał 8 udanych kompozycji, pozbawionych już naleciałości punk rocka i wykorzystujących znakomicie warunki głosowe Dickinsona jak i zdolności pozostałych muzyków. Przez część krytyki The Number of the Beast uznawany jest za jeden z najlepszych albumów heavymetalowych wszech czasów.
Zespół odniósł gigantyczny sukces, a mimo to w USA nadal grał jedynie jako support przed Judas Priest, Scorpions czy 38 Special. Tam też The Number of the Beast miał problemy ze sprzedażą. Konserwatywne stronnictwa polityczne uznały utwór tytułowy za nawołujący do praktyk satanistycznych. Steve Harris do tej pory zaprzecza, by jakikolwiek utwór Maiden odzwierciedlał okultystyczne fascynacje. „The Number of the Beast", jak utrzymuje Harris, jest oparty na motywie z jego koszmarów sennych, filmie Omen II oraz wierszu Roberta Burnsa, Tam O' Shanter.
Trasa koncertowa The Beast on the Road (luty–grudzień 1982) objęła, prócz odwiedzonych już wcześniej przez Iron Maiden krajów, także Australię. W USA w grupie pojawił się nowy wakat – z zespołu wyrzucony został perkusista Clive Burr. Mick Wall, twórca autoryzowanej biografii Iron Maiden, podaje, że "powody były całkowicie »muzyczne«" a "presja i wymagania coraz dłuższych tras koncertowych (...) dały się we znaki młodemu perkusiście". Następcą Burra został Nicko McBrain grający wcześniej w zespołach Trust i Streetwalkers.
W styczniu 1983 roku w Nassau na Bahamach w relaksującej atmosferze zespół zaczął nagrywanie kolejnego albumu Piece of Mind[https://www.youtube.com/watch?v=NJClxfP_xoQ]. Zostały wtedy stworzone takie hity, jak „Flight of Icarus” czy „The Trooper”.
Wtedy też rozpoczął się najbardziej udany okres w historii zespołu – wielkiej popularności i gigantycznych tras koncertowych. W tym czasie po raz pierwszy Ironi zagrali w USA jako gwiazda wieczoru. Na Piece of Mind w piosence "Still Life" został także umieszczony komunikat dla fanatyków doszukujących się w muzyce satanizmu – "Nie mieszaj się w sprawy, których nie rozumiesz". Słowa te nagrane są na albumie od tyłu. Wypowiada je w bardzo charakterystyczny sposób Nicko McBrain.
Rok później Maiden wydała longplay Powerslave[https://www.youtube.com/watch?v=Mb8mWov2P14], który wspiął się w Anglii na 2 . miejsce listy przebojów (został wyprzedzony przez album składankowy, który obecnie nie mógłby się nawet znaleźć na liście). Wielka trasa promująca ten album (ponad 300 koncertów zagranych w 28 krajach w ciągu 13 miesięcy) została udokumentowana wydawnictwem live i filmem Live After Death (nagrano wtedy znakomity koncert z Long Beach Arena). Tournée Ironi rozpoczęli w Polsce, a tym samym zagrali pierwszy w ich historii koncert w tym kraju. Ciepłe przyjęcie sprawiło, że Iron Maiden następną trasę także zainaugurował w Polsce. Od tamtego momentu w zasadzie w czasie każdej trasy zespół odwiedzał nasz kraj.
Prace nad następną płytą przyniosły rozbieżności co do kierunku, który powinien obrać zespół. Bruce Dickinson proponował nagranie albumu akustycznego, co spotkało się ze zdecydowanym vetem ze strony reszty zespołu (chciał albumu na kształt Led Zeppelin III). Tak więc Somewhere in Time[https://www.youtube.com/watch?v=sI0icFKbjiI] przyniósł kompozycje w dotychczasowym stylu z jedną różnicą – zespół po raz pierwszy użył syntezatorów gitarowych. Efekt spodobał się fanom, ponieważ album bił rekordy sprzedaży grupy na świecie. Płyta przyniosła zarówno rozbudowane, podniosłe utwory takie jak „Alexander the Great (356-323 B.C.)” czy „Caught Somewhere in Time”, ale także przyjemne, szybkie i melodyjne numery, jak „Wasted Years” czy „Heaven Can Wait”. Ciekawostką jest fakt, że Dickinson nie napisał ani jednego utworu na album – cała płyta była praktycznie w całości dziełem Adriana Smitha i Steve'a Harrisa.
Następny album studyjny spowodował rozbieżne opinie wśród fanów. Dla jednych był dowodem, że zespół zjadł własny ogon, a dla drugich był prawdziwą doskonałością. Album nosił tytuł Seventh Son of a Seventh Son[https://www.youtube.com/watch?v=WRmGIBT_GTw] i był concept albumem opartym na motywach powieści Siódmy syn, Orsona Scotta Carda. Album ten, jak żaden inny odwzorowywał fascynacje Steve'a Harrisa zespołami progresywnymi z lat siedemdziesiątych. Całość była imponującą opowieścią muzyczną. Zaskoczeniem było niemetalowe brzmienie gitar i bardzo duża rola instrumentów klawiszowych, co dodało albumowi mistycyzmu, tajemniczości i podniosłości. Znalazł się tu jeden z najbardziej docenianych utworów w historii Dziewicy – „Seventh Son of a Seventh Son”, a także wielki przebój – „Can I Play with Madness”. Utwory bardzo przystępne i proste przenikały się z kompozycjami bardziej złożonym i trudnymi. Nie brakowało tutaj wirtuozerskich solówek gitarowych, a McBrain na bębnach przeszedł samego siebie. Uznano jednak, iż kompozycje, jakkolwiek udane, nie pasowały do podniosłych treści przekazywanych w tekstach. Mimo to album był kolejnym po The Number of the Beast longplayem, który uplasował się na pierwszym miejscu brytyjskiej listy przebojów. Sama trasa koncertowa odznaczała się dużym przepych
Rok 1989 oznaczał dla Maiden przerwę w działalności. W 1990 roku zespół postanowił nagrać kolejny album studyjny. Miał on nawiązywać brzmieniowo do pierwszych płyt Dziewicy. Jak się okazało Adrian Smith uznał ten pomysł za bezsensowny i nie interesował się zbytnio pracą z zespołem, będąc zabsorbowanym działalnością solową. Jednocześnie nie wykazywał chęci odejścia od kolegów, więc pozostali członkowie postanowili sami usunąć go z zespołu. Jego następcą został Janick Gers znany ze współpracy z Ianem Gillanem, White Spirit oraz udziału w nagrywaniu pierwszej solowej płyty Bruce'a Dickinsona, Tattooed Millionaire. Zmiana gitarzysty była od razu zauważalna, ponieważ tryskający chęcią grania w Maiden, Janick dodał wszystkim skrzydeł. W tym składzie został nagrany album No Prayer for the Dying[https://www.youtube.com/watch?v=IG_KAZd8Hvs]. Płyta bardzo różniła się od swej poprzedniczki. Zmiany dosięgły zarówno brzmienie – melodie stały się bardziej surowe – jak i teksty – pojawił się w nich wyraźny podtekst polityczny. W tym czasie popularność zespołu zaczęła spadać.
Sytuację poprawił następny album Fear of the Dark[https://www.youtube.com/watch?v=azdcF1jxfBE], który wspiął się na pierwsze miejsce brytyjskiej listy przebojów. Jednak płyta nie do końca zachwycała. Oprócz uznanych utworów, takich jak tytułowy „Fear of the Dark”, zbliżający się do thrash metalu „Be Quick or Be Dead”, czy ballada „Wasting Love” znalazły się tam także zwykłe wypełniacze.
Wtedy następny etap kariery zespołu został zamknięty. Grupę z powodu odmiennej wizji muzycznej opuścił Bruce Dickinson, a Steve Harris rozważał nawet rozwiązanie grupy. Jednak od tego pomysłu odwiódł go Dave Murray, który zaproponował znalezienie nowego wokalisty. Najpoważniejszymi kandydatami na to stanowisko byli Doogie White, Damian Wilson oraz Blaze Bayley, wcześniej wokalista grupy Wolfsbane. Ostatecznie wybrany został ten ostatni. W tym składzie zespół nagrał album The X Factor[https://www.youtube.com/watch?v=huRAPHt1hWE], który jednak został zmieciony przez krytykę. Nastąpiła bowiem kolejna skrajna zmiana stylu muzycznego grupy, na co niewątpliwy wpływ miała osobista tragedia Steve'a Harrisa. Lider grupy w tamtym czasie przeżył śmierć ojca oraz rozwód. Warstwa literacka była najdojrzalsza w historii grupy, jednak album nie został doceniony ze względu na niezadowalające brzmienie, spowodowane zapewne odejściem na emeryturę dotychczasowego producenta Maiden – Martina Bircha. Wielu fanów jednak docenia ten album za dojrzałość kompozycji, a Steve Harris uważa go za największe osiągnięcie zespołu.
Jeszcze gorszą opinię uzyskał kolejny longplay firmowany przez zespół – Virtual XI[https://www.youtube.com/watch?v=ektNbg_41S0]. Produkcja i miksowanie albumu okazały się przerastać Steve'a Harrisa, który to wziął na siebie owe obowiązki. Kompozycje także nie były (wg starych fanów) najwyższych lotów. Dodatkowo podczas trasy koncertowej u Blaze'a pojawiły się problemy z głosem. Jego niewyćwiczone do takiego wysiłku gardło odmawiało posłuszeństwa, co było dodatkowo potęgowane przez silną reakcję alergiczną na niektóre środki stosowane na scenie (katar sienny). W 1995 i 1998 zespół odwiedził Polskę dając wyprzedane koncerty na Torwarze i w katowickim Spodku.
Zespół wydał w tym czasie również grę komputerową Ed Hunter z soundtrackiem składającym się z największych przebojów zespołu wybranych w internetowym głosowaniu fanów oraz wywiad-rzeka In Profile, który opowiadał historię grupy od początków jej istnienia. Jako że Steve Harris nie widział dalszych perspektyw dla grupy w grudniu 1998 podjął decyzję o jej rozwiązaniu, o czym powiadomił menedżera Roda Smallwooda. Ten jednak nie podał informacji do publicznej wiadomości, a zamiast tego doprowadził do zmiany, której nie spodziewali się nawet najwięksi optymiści.
W 1999 do zespołu powrócił Bruce Dickinson oraz Adrian Smith. Już jako sekstet zespół zaczął pracować nad nowym albumem – Brave New World. Płyta okazała się sukcesem zarówno artystycznym jak i komercyjnym (7. miejsce na liście w Wielkiej Brytanii i 39. w Stanach Zjednoczonych). W 2001 roku zespół zagrał na festiwalu Rock in Rio dla rekordowej liczby 250 tysięcy osób. Koncert został zarejestrowany i wydany na płycie DVD. Następny longplay – Dance of Death[https://www.youtube.com/watch?v=HFtuylHoAUA] ukazał się w 2003 roku i zawierał wiele pomysłów wymagających rozwinięcia, lecz okazał się być albumem mocno regresywnym w stosunku do Brave New World[https://www.youtube.com/watch?v=KeaaCdyrBMA]. Na szczególną uwagę zasługują utwory „Paschendale", „Dance of Death" i „Montsegur". Ciekawostką jest także pierwszy całkowicie akustyczny utwór „Journeyman" z delikatnym śpiewem Dickinsona. Przed wydaniem płyty zespół udał się w trasę, grając tylko swoje największe przeboje. W 2005 roku zespół wydał kolejny koncertowy krążek zatytułowany Death on the Road. Został on wydany na płycie DVD i zawiera nagranie koncertu z Westfallenhalle w Dortmundzie. W 2006 roku zespół wydał trzeci już od powrotu Bruce'a i Adriana album zatytułowany A Matter of Life and Death. Album zawiera 10 rozbudowanych utworów i trwa aż 72 minuty. W opinii krytyki i fanów jest to najrówniejszy album Iron Maiden od czasów Seventh Son of a Seventh Son. Zespół był tak zadowolony z nowego materiału iż na koncertach postanowił grać cały album. Utwory utrzymane są w, do tej pory dość nietypowym dla Maiden, progresywnym stylu (wyjątkiem jest utwór Different World, który ma lżejsze i bardziej popowe brzmienie). W październiku 2006 grupa rozpoczęła promocję nowego wydawnictwa na światowym tournée. W trasie koncertowej nie zostały jednak ujęte koncerty w Polsce.
W trasie koncertowej Somewhere Back in Time, która odbyła się w 2008 roku, zespół zagrał koncert również Polsce. Odbył się on 7 sierpnia 2008 roku na Stadionie Gwardii w Warszawie (wtedy też Bruce Dickinson obchodził swoje 50 urodziny, co zostało uświetnione przyjęciem urodzinowym). W marcu 2008 grupa zapowiedziała wydanie kolejnego albumu kompilacyjnego. Pojawił się ona na rynku muzycznym 12 maja 2008 pod nazwą Somewhere Back in Time[https://www.youtube.com/watch?v=k-6ogMQSehM]. Wydanie kompilacji związane było z sukcesem trasy koncertowej Somewhere Back in Time, a samą płytę można było odsłuchać w całości na oficjalnej stronie zespołu. Podczas koncertów wchodzących w skład trasy Somewhere Back in Time wokalista zespołu zapowiedział nowy studyjny album, po wydaniu którego odbędzie się trasa koncertowa mająca m.in. odbywać się również w Polsce. 10 listopada 2008 ogłoszono rozszerzenie trasy Somewhere Back In Time o serię koncertów w lutym i marcu 2009 roku. 90 koncertów trasy zobaczyło ponad 2 mln widzów! Na 21 kwietnia odbyła się ogólnoświatowa prezentacja filmu dokumentalnego Iron Maiden: Flight 666, opowiadającego o trasie Iron Maiden 2008, zaplanowano seanse w 45 krajach, 500 kinoteatrach 3D 5.1 tego samego dnia. EMI zapowiedzieli premierę filmu Iron Maiden: Flight 666 oraz soundtracku, na ogólnodostępnych formatach CD, DVD, Blu-ray i limitowanej wersji winylowej picture discs. W Europie wydawnictwo ukazało się 25 maja 2009. Grupie poświęcono wiele miejsca w czołowych periodykach muzycznych a DVD trafiło na szczyty zestawień w 25 krajach świata.
Nowy, piętnasty studyjny album formacji miał się ukazać na przełomie 2010/11. To wówczas Iron Maiden mieli obchodzić 35-lecie istnienia. Trasa promująca nowy album miała się rozpocząć w 2011-tym roku, obejmując europejskie festiwale, szereg dziewiczych dla Maiden miejsc, np. kraje Azji Południowo-Wschodniej, oraz Amerykę Północną. Kolejne części świata zespół zjeździł w następującej kolejności: Azja, Ameryka Łacińska, Oceania itd.). Zespół zapowiedział swój udział w festiwalu Sonisphere 2010 jako headliner koncertów w Wielkiej Brytanii (Knebworth House) 30/31 lipca i 1 sierpnia, Szwecji 7 sierpnia i Finlandii dzień później. Iron Maiden towarzyszyć mieli m.in: Heaven & Hell, Slayer, Anthrax, Mastodon, Iggy Pop & The Stoogies, Alice Cooper[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/alice_cooper/2014-07-04-349] i Motley Crue[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/motley_crue/2014-07-04-355]. Kolejne fakty dotyczące trasy letniej zostały ujawnione w późniejszym czasie. 12 stycznia 2010 zespół wraz z producentem Kevinem Shirleyem wszedł do studia Compass Point na Bahamach by zarejestrować materiał na swój 15-ty album studyjny, który został zatytułowany „The Final Frontier”. Album ujrzał światło dzienne 16 sierpnia 2010 roku, znalazł się na szczytach notowań w około 30 krajach, ustanawiając rekord notowań w historii zespołu! 8 czerwca 2010 o pierwszej w nocy, na stronie głównej grupy, został udostępniony singiel o nazwie „El Dorado”. 10 czerwca 2011, muzycy Iron Maiden po raz kolejny odwiedzili Polskę jako headliner kolejnej edycji festiwalu Sonisphere u boku Motörhead oraz Killing Joke, występując na obiekcie: Lotnisko Bemowo przed kilkudziesięciotysięcznym audytorium. Trasa promująca album „The Final Frontier”[https://www.youtube.com/watch?v=PtYd6i6dZPE] (2010) zakończyła się dwoma wyprzedanymi koncertami w londyńskiej The O2 Arena, po 98 występach dla 2,5 mln fanów w 39 krajach! Na 26 marca 2012 zapowiedziano premierę koncertowego albumu oraz DVD, zatytułowanego En Vivo! (2012), wydawnictwa audio-video upamiętniają wspaniały koncert na Estadio Nacional de Chile w Santiago, przed ponad 50,000 fanów - oraz przebieg trasy koncertowej „Around The World In 66 Days 2011".
18 lutego 2012 grupa ogłosiła kolejne koncerty. Tym razem ponad 30 spektakli zaplanowanych na okres czerwiec - sierpień miało obejmować wyłącznie Amerykę Północną, w tym ogromne areny, amfiteatry oraz festiwale w USA i Kanadzie. Trasa Maiden England World Tour 2012/13 promowała kolejne (już trzecie) retrospektywne DVD grupy, „History Of Iron Maiden Part III: Maiden England". Pierwotnie management formacji nie ujawnił daty premiery DVD. Na rok 2013 przewidywano kilkadziesiąt koncertów w pozostałych częściach globu. Oprawa koncertów została zaprojektowana, jako odzwierciedlenie gigantycznej produkcji scenicznej z 1988 roku, kiedy to Iron Maiden promowali słynny album Seventh Son of a Seventh Son (1988).
Czytaj również na: http://rockmetal-nibyl.ucoz.pl/blog/eddie_maszkara_iron_maiden_postac_straszna_czy_kultowa_poczetek_i_koniec_pewnej_epoki/2014-09-18-849
|
