Maanam – polski zespół rockowy. Jedna z najpopularniejszych grup w historii polskiego rocka.

Zalążek grupy Maanam stanowił niszowy gitarowy duet M-a-M stworzony przez Marka Jackowskiego[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/marek_jackowski/2014-11-27-917] i Milo Kurtisa w 1975 roku, grający mistyczną, orientalną muzykę. W lutym 1976 do zespołu dołączyła wokalistka, żona Jackowskiego - Kora[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/marek_jackowski/2014-11-27-917]. Po odejściu w tym samym roku Kurtisa do zespołu Osjan[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/marek_jackowski/2014-11-27-917], zastąpił go John Porter[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/john_porter/2014-07-01-181]. Grupa przyjęła wtedy nazwę Maanam Elektryczny Prysznic, symbolizującą przejście na rockowe brzmienie, skróconą później do wyrazu Maanam. Nazwa ta była rozwinięciem poprzedniej, czyli M-a-M (M and M), powstałej od pierwszych liter imion założycieli.

W roku 1979 z zespołu odszedł Porter, który założył własną grupę Porter Band. Jackowscy wraz z muzykami grupy Dżamble[http://metal-nibyl.ucoz.pl/blog/dzamble/2014-11-27-918] nagrali za własne pieniądze pierwszego singla z piosenkami "Hamlet" oraz śpiewaną przez Jackowskiego "Oprócz"[http://www.youtube.com/watch?v=BjzTObImLpI] , która stała się pierwszym klasykiem w karierze Maanamu. Zespół oficjalnie zadebiutował na Muzycznym Campingu w Lubaniu, podobnie jak zespół Portera. W elektrycznym składzie Maanamu obok Kory i Jackowskiego znaleźli się także gitarzysta Ryszard Olesiński, basista Krzysztof Olesiński oraz perkusista Ryszard Kupidura. Odtąd kompozytorem całego repertuaru Maanamu był Marek Jackowski, a teksty piosenek pisała Kora.

W czerwcu 1980 roku Maanam wystąpił na festiwalu polskiej piosenki w Opolu, wykonując utwory "Boskie Buenos"[http://www.youtube.com/watch?v=BIEaFZbcMDw] i "Żądza pieniądza"[http://www.youtube.com/watch?v=1R0sILL-j6Q] oraz wielokrotnie bisując. Występ ten sprawił, że zespół stał się powszechnie znany, zyskując sobie ogromne rzesze fanów. Oba nagrania stały się od razu wielkimi przebojami i zostały wydane na singlu. W sierpniu Maanam przystąpił do nagrywania pierwszej płyty, przyjmując na miejsce Kupidury nowego perkusistę, Pawła Markowskiego. Wkrótce sukces odniosły kolejne utwory grupy, "Szare miraże" oraz "Stoję, stoję, czuję się świetnie", które zostały wydane na kolejnym singlu. W efekcie Maanam został zaproszony w październiku tego samego roku na plan filmu Krzysztofa Rogulskiego Wielka majówka. Film trafił do kin w 1981 roku, a z ekranu obok kilku piosenek z pierwszej płyty przedstawił nowe, w tym przede wszystkim balladę "Ta noc do innych jest niepodobna", która została wówczas wydana na kolejnym singlu grupy.

Parę miesięcy później na rynek trafił długo oczekiwany pierwszy album zespołu, zatytułowany po prostu Maanam. Gościnnie zagrał na nim również jazzowy saksofonista Zbigniew Namysłowski. Niemal każdy utwór z tej płyty stał się przebojem, a sam album szybko trafił do klasyki polskiego rocka. W tym samym roku ukazał się ponadto singiel z kolejnym przebojem spoza płyty, "Cykady na Cykladach"[http://www.youtube.com/watch?v=mh8ZqQS1EPM] oraz ostatni singiel promujący płytę, z przebojami "Oddech szczura"[http://www.youtube.com/watch?v=lsXIysnbS8I] i "Karuzela marzeń"[http://www.youtube.com/watch?v=YjeVCQ1gk94]. Przez cały 1981 roku Maanam dał rekordową liczbę ponad 500 koncertów w największych halach. W warszawskiej Sali Kongresowej wystąpił nawet trzy razy jednego dnia.

W styczniu 1982 roku zespół nagrywał następny album, O!. Na miejsce Krzysztofa Olesińskiego przyjął nowego basistę, Bogdana Kowalewskiego. W sesji nagraniowej gościnnie wziął udział kolejny jazzowy trębacz, Tomasz Stańko. Album ukazał się w listopadzie i powtórzył sukces debiutanckiej płyty. Zespół przeżywał wówczas apogeum sławy, o czym świadczyło choćby zamówienie ponad miliona sztuk tej płyty. Ostatecznie, z powodów technicznych, możliwe było wytłoczenie zaledwie 30 tysięcy kopii. Także na tym albumie niemal każde nagranie uzyskało status przeboju, na czele z "O! Nie rób tyle hałasu"[http://www.youtube.com/watch?v=OsL1d8oQsX4], "Paranoja jest goła"[http://www.youtube.com/watch?v=EehjR6NKGkU] oraz "Nie poganiaj mnie, bo tracę oddech"[http://www.youtube.com/watch?v=cWhWAYkJQ8E] . Przez cały 1982 rok grupa dała ponad 400 halowych koncertów. W 1983 roku Maanam wydał singla z utrzymaną w konwencji reggae balladą "Kocham Cię kochanie moje"[http://www.youtube.com/watch?v=L2k2rmhT2lM] , która stała się jednym z największych przebojów roku i największym w całej karierze zespołu.

Także w 1983 roku Maanam związał się z prywatną wytwórnią fonograficzną Rogot, która postanowiła wypromować zespół na rynkach zachodnich. Swój trzeci album, Nocny patrol, grupa nagrała więc w dwóch wersjach językowych. Album ten został uznany przez krytykę za kolejne wybitne dzieło Maanamu. Zapowiadało go nagranie "Miłość jest jak opium", jednak dopiero takie przeboje jak "Raz dwa, raz dwa", "To tylko tango", "Krakowski spleen" czy "Jestem kobietą", zrobiły furorę na listach przebojów. Klimat płyty oddawał niepokojącą atmosferę stanu wojennego w Polsce. Album trafił na rynek w listopadzie - w Niemczech, w krajach Beneluxu oraz w Skandynawii ukazała się jego anglojęzyczna wersja Night Patrol, a tego samego dnia w Polsce, choć początkowo tylko na kasecie, polska wersja. Zachodnia wersja albumu trafiła do sprzedaży w Polsce w lutym 1984 roku na kasecie i w lipcu na winylu, a polska wersja doczekała się wydania na winylu w kwietniu. Zdjęcie na polską okładkę zrobił fotograf Tadeusz Rolke.

Maanam grał wówczas z wielkim powodzeniem wiele koncertów zagranicznych, szczególnie w halach i klubach w Niemczech i Holandii. Doczekał się tam nawet swoich fan-clubów. W odpowiedzi na taki odzew w październiku tego samego roku ukazała się tam koncertowa płyta Totalski No Problemski, zawierająca głównie anglojęzyczne wersje największych hitów ze wszystkich trzech płyt zespołu. Wysoka frekwencja na zagranicznych koncertach nie szła jednak w parze ze sprzedażą płyt.

W tym samym roku Maanam przystąpił więc do nagrywania kolejnej płyty, Mental Cut, ponownie w dwóch wersjach językowych. Album przyniósł przeboje "Simple Story"[http://www.youtube.com/watch?v=NI02Q0_Xl1Q] , "Lucciola"[http://www.youtube.com/watch?v=NZZLTtvSz8w], "Lipstick On The Glass"[http://www.youtube.com/watch?v=nehJ2p330VE] i "Kreon"[http://www.youtube.com/watch?v=ZdpJ1TJ6NoQ] . Polska wersja ukazała się najpierw na kasecie już w grudniu 1984, podobnie jak w styczniu 1985 roku wersja anglojęzyczna, pod tym samym tytułem. W lutym polska wersja ukazała się na winylu. Materiał przeznaczony na rynek zachodni został jednak wyprodukowany na nowo, ponieważ postanowiono nadać muzyce Maanamu bardziej wygładzone, komercyjne brzmienie. Zespół przygotował też wówczas premierowe utwory, na czele z hitem "Salamander"[http://www.youtube.com/watch?v=po5z13WDX9U]. Tak powstała nowa anglojęzyczna wersja, Wet Cat, która w Niemczech ukazała się w czerwcu. Mimo nieustających sukcesów koncertowych, zespół wciąż nie mógł jednak odnieść tam sukcesu komercyjnego.

W tym samym roku Maanam wydał pierwszy na polskim rynku album video, "Obiad z Maanamem". Znalazły się na nim filmy muzyczne, będące zbiorem teledysków do obu anglojęzycznych płyt grupy, nietypowo połączone z programem kulinarnym. Także w 1985 na rynek trafiła ponadto pierwsza książka na temat Maanamu, autorstwa dziennikarza Wiesława Królikowskiego, wydana w cyklu "Idole".

Po kilku latach wyczerpujących i intensywnych tras koncertowych przemęczeni członkowie grupy postanowili zawiesić jej działalność u szczytu sławy w Polsce. Muzycy towarzyszący Korze mieli także problemy z alkoholizmem. Do tego w 1984 roku Kora rozwiodła się z Jackowskim. Wybrała związek ze współpracującym głównie przy organizacji koncertów jej zespołu Kamilem Sipowiczem, który rozpoczął się w trakcie trwania jej małżeństwa jeszcze przed powstaniem Maanamu.

W 1986 roku Maanam wydał na koniec singla z przebojami "Jesteśmy ze stali" oraz "Ty - nie ty". Współpraca z Rogotem także została zakończona. W listopadzie tego samego roku, wytwórnia ta wydała, bez zgody zespołu, koncertowy album Live, o kiepskiej jakości dźwięku. W grudniu na rynek trafiła ponadto składanka największych przebojów Maanamu The Best Of..., uwzględniająca hity ze wszystkich płyt grupy.

W 1987 roku Kora i Jackowski spełniając wcześniejsze zobowiązania rozpoczęli nagrywanie nowej płyty Sie ściemnia, ale z wynajętymi muzykami sesyjnymi: basistą Marcinem Ciempielem, perkusistą Krzysztofem Dominikiem i klawiszowcem Kostkiem Yoriadisem. Na listy przebojów trafił wówczas utwór "Bądź taka, nie bądź taka" nagrany wspólnie ze Stanisławem Sojką. Jednak największym przebojem okazał się w 1988 roku trzeci promowany utwór, tytułowy "Sie ściemnia". Ilustrujący go animowany teledysk był pierwszym polskojęzycznym klipem nadanym w największej na świecie stacji muzycznej MTV, za sprawą jej europejskiego oddziału. Maanam koncertował wówczas w efemerycznym składzie w klubach Wielkiej Brytanii i Niemiec. Cały album na rynek trafił dopiero w 1989 roku, w czasie największych zawirowań ekonomicznych związanych z upadkiem w Polsce komunizmu. Mimo pochlebnych recenzji i promowaniu w radiu niemal wszystkich utworów, album nie odniósł sukcesu.

W 1990 roku zespół wyruszył na tournée po Stanach Zjednoczonych po klubach polonijnych, a za zarobione tam pieniądze Kora otworzyła wraz z Sipowiczem własną wytwórnię płytową Kamiling Co. Komercyjny sukces trasy oraz wyjście wcześniejszych członków grupy z nałogu alkoholowego doprowadziło do reaktywowania Maanamu w poprzednim składzie w 1991 roku. Na rynku pojawiły się najpierw liczne składanki największych przebojów zespołu z lat 80. W marcu i maju dwie części The Best Of Kora & Maanam, w sierpniu zbiór niepublikowanych w większości na płytach singlowych hitów The Singles Collection, a we wrześniu jeszcze kaseta Nie bój się... '91.

W listopadzie 1991 roku Maanam powrócił na rynek z płytą Derwisz i anioł, promowaną nagraniem "Nie bój się, nie bój się". Największą furorę zrobiły jednak dopiero kolejne, "Anioł" oraz "Wyjątkowo zimny maj". Zdjęcie na okładkę wykonał Andrzej Świetlik. Album osiągnął nakład ponad 120 tysięcy egzemplarzy. W styczniu 1992 poważnemu wypadkowi drogowemu uległ Kowalewski, który po 10 latach ustąpił miejsca swojemu poprzednikowi, Krzysztofowi Olesińskiemu. Maanam znowu intensywnie koncertował w Polsce, a potem dał kilka koncertów dla Polonii w Stanach Zjednoczonych i Australii, co upamiętnił koncertowy album Maanamania, wydany w kwietniu 1993 roku. W czerwcu na rynek trafiła także składanka balladowych hitów Maanamu Ballady, najpierw na kasecie, a w listopadzie również na kompakcie. W październiku 1995 roku doczekała się ona reedycji z nową listą utworów. Jej łączny nakład przekroczył 50 tysięcy kopii.

We wrześniu 1994 roku został wydany album Róża. Płyta okazała się najłagodniejszym albumem zespołu, zaskakując swoim lirycznym charakterem. Towarzyszyła jej trzyczęściowa trasa koncertowa po największych halach Polski oraz występy dla Polonii w Australii. Album promował jeszcze w 1993 przebój "Bez Ciebie umieram". W następnym roku listy przebojów podbiły hity "Zapatrzenie", "Róża" i "Nic dwa razy". Dodatkowo animowany klip do "Wieje piaskiem od strony wojny" był drugim w karierze Maanamu teledyskiem wyemitowanym przez stację MTV Europe. Zdjęcie na okładkę wykonał ponownie Andrzej Świetlik. Sam album został sprzedany w rekordowym nakładzie ponad 350 tysięcy sztuk, stając się najlepiej sprzedawanym albumem w całej karierze Maanamu.

Podobny sukces komercyjny odniósł kolejny album utrzymany w tej stylistyce, Łóżko, wydany we wrześniu 1996 roku. Największym powodzeniem cieszyły się, promujące go jako pierwsze, przeboje "Po prostu bądź" i "Po to jesteś na świecie". Płyta rozeszła się w nakładzie ponad 200 tysięcy egzemplarzy. Promowana była darmową plenerową trasą koncertową z Radiem Zet, pod szyldem "Wielka Majówka Radia Zet". Była to wówczas najdroższa trasa w historii polskiego showbiznesu. Jej budżet wyniósł kilka milionów dolarów, a koncerty obejrzało ponad pół miliona widzów. W roku 1997 zespół wyruszył w regularną biletowaną trasę koncertową, ponownie po największych halach, po czym powrócił na drugą część "Wielkiej Majówki". W październiku ukazała się składanka największych rockowych przebojów Maanamu Rockandrolle, promowana hitem "Smycz", sprzedana w nakładzie ponad 50 tysięcy kopii. Zaraz potem wyruszył na koncerty dla Polonii w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.

W 1998 roku Maanam powrócił do stylistyki rockowej i we wrześniu wydał album Klucz, na którym nie zabrakło jednak piosenek lirycznych. Płytę promował utwór "Puerto Rico", ale największy sukces odniosła ballada "Miłość od pierwszego spojrzenia", skomponowana przez samą Korę - w teledysku wykorzystano fragmenty filmu Jana Hryniaka "Przystań". W porównaniu z poprzednimi bestsellerami album osiągnął jednak znacznie niższe wyniki sprzedaży, przekraczając nakład 40 tysięcy sztuk. Od tamtej pory zespół koncertował już tylko na darmowych plenerowych imprezach. W marcu 2000 roku na rynek trafiła kompilacja największych przebojów Maanamu Złota Kolekcja. Kocham Cię kochanie moje, także sprzedana w nakładzie ponad 40 tysięcy kopii.

W kwietniu 2000 roku Maanam zagrał dwa koncerty w Sali Kongresowej w Warszawie z okazji dwudziestopięciolecia istnienia zespołu. Na scenie pojawiło się wielu gości: Milo Kurtis, John Porter, Robert Brylewski, Zbigniew Namysłowski, Sławek Wierzcholski, Muniek Staszczyk, Justyna Steczkowska, Kasia Nosowska, Artur Rojek, Stanisław Soyka, Bogusław Łyszkiewicz. Koncert był bezpośrednio transmitowany przez TVP 2 i Radio ZET, po czym ukazał się na pierwszej płycie DVD zespołu. Obok koncertu na płytę trafił film "Epoka Maanamu" ukazujący historię zespołu.

Na kolejnej płycie Hotel Nirwana, z marca 2001 roku, grupa postanowiła poeksperymentować i przedstawić swoje zupełnie inne oblicze. Zespół po raz pierwszy zastosował komputery, loopy i sample. A w warstwie lirycznej Kora obok własnych tekstów sięgnęła również do poezji Mirona Białoszewskiego, Edwarda Estlina Cummingsa i jej partnera Kamila Sipowicza. Album promował utwór "Piekło i niebo", ale większym powodzeniem cieszyły się następne, "Chińskie morze" oraz "Wolno, wolno płyną łodzie". Płyta poniosła jednak komercyjną klęskę, przekraczając nakład 10 tysięcy egzemplarzy, ledwie zwracający koszty wydawcy. Między koncertami w Polsce w czerwcu Maanam wystąpił dla Polonii w Kanadzie, a w grudniu dał koncert w Bośni Hercegowinie, dla żołnierzy Nordycko-Polskiej Grupy Bojowej SFOR, zorganizowany z inicjatywy tamtejszej ambasady RP.

We wrześniu 2003 roku Maanam opuścili Olesińscy i Markowski. Obok Kory i Jackowskiego w nowym składzie pojawił się ceniony od lat gitarzysta Janusz "Yanina" Iwański oraz młodzi muzycy: basista Bogdan Wawrzynowicz, perkusista Jose Manuel Alban Juarez oraz współpracujący z zespołem już na ostatniej płycie klawiszowiec Cezary Kaźmierczak. W listopadzie ukazała się pierwsza z dwóch płyt DVD Maanamu, zawierających jego wszystkie teledyski i najciekawsze występy, "Złote DVD, vol. 2". Pierwszą część, "Złote DVD, vol. 1" wydano w maju następnego roku. W nowym składzie Maanam nagrał album Znaki szczególne, który ukazał się w marcu 2004 roku. Był to powrót do korzeni zespołu. Największy sukces odniosły pierwsze single: "Kraków - ocean wolnego czasu", "Do kogo biegłam" oraz "To mi się śni". Zmiana składu i powrót do klasycznego brzmienia nie pomogła jednak w odzyskaniu komercyjnego sukcesu i płyta powtórzyła balansujący na granicy opłacalności wynik poprzedniej, osiągając nakład ponad 10 tysięcy sztuk.

W czerwcu 2005 roku Maanam otrzymał Grand Prix festiwalu piosenki w Opolu. Równolegle na rynek trafił box Simple Story z kompletną dyskografią zespołu i rarytasami. Na koncercie największych przebojów 80-lecia Polskiego Radia obok własnych hitów Maanam zaprezentował na tym festiwalu również własną wersję klasyka Ewy Demarczyk "Karuzela z madonnami", którą wydano na singlu. W tym samym roku przedstawił też nowe nagranie "Tu jest mój dom", które w lutym następnego roku trafiło na drugą część kompilacji największych przebojów grupy Złota Kolekcja - Raz-dwa, raz-dwa. Ostatnią piosenkę "Głęboko w sercu" zespół zaprezentował na konkursie premier festiwalu w Opolu w 2006 roku.

W listopadzie 2007 roku Marek Jackowski uległ wypadkowi na scenie, w wyniku którego doznał złamań stopy i żeber, co zablokowało jego występy na cztery miesiące. Od 2008 roku, aby wywiązać się z wcześniejszych zobowiązań, Maanam koncertował zatem bez jego udziału, zastępując go młodym gitarzystą, Mateuszem Waszkiewiczem. 1 grudnia tego samego roku Kora i Jackowski wydali oświadczenie, że 31 grudnia 2008 roku zespół zawiesza działalność na czas nieokreślony. Odtąd Kora i Jackowski postanowili występować osobno. Jackowski założył wspólnie z Iwańskim nowy zespół The Goodboys, a Kora skompletowała własny, początkowo z udziałem pozostałych muzyków Maanamu i zaczęła działać pod szyldem Kora.

W marcu 2011 roku z okazji 35. rocznicy powstania Maanamu koncern EMI wydał zremasterowane reedycje wszystkich studyjnych albumów zespołu oraz solowych Kory. Kolekcję uzupełniła premierowa kompilacja ostatnich prac grupy przed zakończeniem działalności, The Rest Of Maanam, stanowiąca suplement do boxu Simple Story. W październiku EMI wypuścił na rynek reedycje obu zagranicznych studyjnych albumów grupy oraz jej czterech składanek: The Singles Collection, Rockandrolle oraz uzupełnione o kolejne przeboje z ostatnich płyt Ballady i The Best Of... 2011(oryginalnie pierwsza winylowa składanka The Best Of...).